Hıdırellez, mevsim bayramı olarak hatırlarda kalan, Türk kültürü için önemli bir gündür. Baharın başlangıç döneminde, neredeyse tüm insanlara neşe ve huzur veren, evleri bereketlendiren bir gündür.

Dünya tarihinde bilinen en eski bayram olarak kabul edilmektedir. Hıdırellez; tabiatın uyandığı ve canlandığı bir günü simgeler. O gün, tüm evlere bereket gelir ve her şey yenilenir.

İnsanlık tarihinde epey önemli bir yer arz eder. Öyle ki UNESCO tarafından “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi” içeriğinde Hıdırellez Bayramı’nı görebilirsiniz. İnsan ve doğa arasındaki uyumun, minnetin ve teşekkürün bir yansıması olarak hayatta kendini gösterir. Her yıl heyecan ile beklenen, geldiğinde ise coşku ile kutlanan bu bayram insanların birbirine olan hoşgörü ve yardımlaşma duygularını da pekiştirmektedir.

Baharın kutlanması Hıdırellez ve Nevruz ile can bulmaktadır. Nevruz 21 Mart’a özgü bir kutlamadır. Türklerin Ergenekon’da demir dağı eritmesini ve doğanın uyanışını temsil eder. Hıdırellez ise yine asırlardır kutlanan, baharın geldiğini ifade eden önemli bir gündür. Her iki bahar bayramı da tüm insanlık için var olan, bütün insanları bir araya getiren kıymetli ve bereketli bir gündür.

Hıdırellez Ne Zaman Kutlanır?

• Hıdırellez her yıl mayıs ayı geldiğinde kutlanmaktadır.
• Çok uzun zamandır 6 Mayıs Hıdırellez Bayramı olarak insanlar arasında anlam bulur. Rumi takvime göre ise 23 Nisan’da kutlamalar yapılmaktadır.
• Eskiden halk arasındaki takvimler iki kısımdan oluşmaktaydı.
• 6 Mayıs’tan ve 8 Kasım’a kadar olan günler yaz mevsimi olarak kabul edilirdi.
• Bu dönem Hızır mevsimi olarak da bilinirdi.
• 8 Kasım’dan başlayarak 6 Mayıs’a kadar geçen süre ise; Kasım günleri yani kış mevsimi adıyla akıllarda kalırdı.
• Bu iki mevsim arasındaki geçiş süresinde ise 6 Mayıs yazın başladığı gün sayılıp kutlamalar yapılırdı.

Hıdırellez İslamda Var mıdır?

Hıdırellez'in İslam'daki yeri, her yıl Mayıs ayının 5-6 tarihlerinde kutlanan Hıdırellez Bayramında gündeme geldi.

Hıdırellez, İslâm dünyasının her tarafında kutlanmadığı gibi kutlandığı yerlerde de adı, tarihi ve yapılan merasimler aynı değildir. Her şeyden önce İslâm folklorunda Hızır ile İlyas hakkında çok zengin bir inançlar ve efsaneler

literatürü ve bu ikisinin yılda bir defa görüştüğü inancı mevcut olduğu halde bugün belirlenmiş değildir; hatta Türk dünyasının her tarafında 6 Mayıs kutlama günü olarak bilinmez. Fakat muhakkak olan şudur ki, İslâm dünyasının önemli bir kısmında ve bu arada Türkler arasında her zaman hıdrellez adı altında olmasa da Hızır ile İlyas'ın birleştiği günün hâtırası çok eskiden beri değişik günlerde ve biçimlerde kutlanmaktadır.

Hıdrellez, halk arasında ölümsüzlük sırrına erdiklerine ve biri karada, diğeri denizde darda kalanlara yardım ettiklerine inanılan Hızır ve İlyas peygamberlerin yılda bir defa bir araya geldikleri gün olarak kabul edilir.

Hıdırellez gecesi Hızır'ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği inancıyla çeşitli uygulamalar yapılır.

Yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır. Ev, bağ-bahçe, araba isteyen kimseler, Hıdrellez gecesi gül ağacının altına istediklerinin küçük bir modelini yaparlarsa Hızır'ın kendilerine yardım edeceğine inanırlar. Aynı zamanda dileklerini kırmızı kurdeleye bağlayıp gül ağacına asarlar. Bir yıl boyunca dileklerinin yerine gelmesini beklerler. Bazı kimseler de ateş yakıp, dilek dilerler. Ondan sonra yaktıkları ateşin üstünden atlarlar.

Hıdrellez günü kır çiçeklerinin kaynatılarak suyundan içilmesinin hastalıklara şifa vereceği, Hıdırellez gecesi bütün sulara nur yağacağı düşünülerek o gece suya girmenin her türlü hastalığa karşı bağışıklık sağlayacağı, o gece evlerdeki yiyecek ve içeceklerin ağzının açık bırakılması, dileklerin bir kâğıda yazılarak gül ağaçlarının dibine konulması gibi şeylerin dinimizde yeri yoktur. Bunlar halk geleneğidir.

Batıl olan hiçbir uygulamayı dinimiz kabul etmez. Hıdırellez kutlamalarını batıl ve hurafelerle doldurmak doğru değildir.

Hıdırellez'in Dinimiz'deki Yeri Nedir?

İslam ve Hıristiyanlık öncesi İlkçağ Anadolu, Mezopotamya ve Orta Asya kültürlerinde ortaya çıkan bu gelenek, baharın ve yazın gelişi kutlamak için yapılan Hızır ve İlyas'ın şahsiyeti etrafında gelişen İslâmî halk kültürüdür.

Hıdırellez kutlamak İslam dinine göre günah değildir. Ancak, dini bir bayram olarak kabul edilmez çünkü İslam dininde böyle bir kutlama veya bayram günü yoktur. Hıdırellez, Türk kültüründe ve Orta Asya'da yaygın olarak kutlanan bir bahar bayramıdır. Bununla birlikte, Türk kültüründe ve Orta Asya'da Hıdırellez, baharın gelişini ve yenilenmeyi temsil eden geleneksel bir bayram olarak kabul edilir ve bu nedenle kutlanır.