Afganistan’ın başkenti Kabil, dünyanın suyu tükenmek üzere olan ilk büyük metropolü olmaya çok yakın.

Uluslararası insani yardım kuruluşu Mercy Corps tarafından yayımlanan yeni rapora göre, yeraltı su kaynaklarının büyük bölümü şimdiden kurudu. Eğer bu eğilim devam ederse, şehir 2030 yılına kadar tamamen susuz kalabilir.

KUYULAR KURUYOR, GÖÇ TEHLİKESİ BÜYÜYOR

7 milyonu aşkın nüfusuyla Kabil, içme suyu ihtiyacının büyük kısmını yeraltı kuyularından karşılıyor. Ancak rapora göre kuyuların yarısı kurumuş durumda. Her yıl doğanın yenileyebileceğinden 44 milyon metreküp daha fazla su kullanılıyor.

Mercy Corps’un Afganistan Direktörü Dayne Curry, tehlikenin büyüklüğünü şu sözlerle özetliyor:

“Su yoksa hayat da yoktur. İnsanlar göç etmek zorunda kalır. Bu kriz, uluslararası toplumun görmezden gelemeyeceği kadar büyük.”

KALAN SU DA ZEHİRLİ: SAĞLIK KRİZİ KAPIDA

Sorun sadece suyun tükenmesi değil. Mevcut yeraltı suyunun %80’i sağlıksız. Arsenik,

yüksek tuzluluk ve kanalizasyon atıklarının içme suyuna karıştığı belirtiliyor. Bu da özellikle çocuklar ve yaşlılar için ölümcül riskler taşıyor.

SUYA ERİŞİM PAHALI, HALK BORÇ BATAĞINDA

Artan kıtlıkla birlikte, suya ulaşmak hem zorlaştı hem de maliyet katlandı. Birçok aile, gelirinin %30’unu suya harcıyor. Özellikle özel su şirketleri, durumu fırsata çevirerek fahiş fiyatlarla su satıyor.

Kabil’in Khair Khana mahallesinde yaşayan öğretmen Nafiza yaşadıklarını şöyle anlatıyor:

“Eskiden 10 günlük suya 500 Afgani (yaklaşık 280 TL) ödüyorduk. Şimdi bu rakam 1000 Afgani’ye çıktı. Yoksul ailelerin bu yükü taşıması mümkün değil.”

DESTEKLER KESİLDİ, KRİZ DERİNLEŞTİ

Taliban’ın 2021’de yeniden iktidarı ele geçirmesinin ardından, uluslararası yardımlar büyük ölçüde kesildi.

BM: 264 milyon dolarlık ihtiyaca karşılık sadece 8.4 milyon dolar kaynak harcandı.

ABD: USAID aracılığıyla sağladığı finansmanın %80’inden fazlasını geri çekti.