Arılara ve yaban arılarına benzeyen, ancak zararsız olan sinek arıları (hoverfly), dünya çapındaki tarım ürünlerinin dörtte üçünü tozlaştırıyor. Şimdi bilim insanları, bu böceklerin daha verimli çalışmaları için eğitilebileceğini keşfediyor.

İngiltere'deki Greenwich Üniversitesi'nden entomolog Mandela Fernández-Grandon, bir sinek arısını eğitmek için sadece 15 dakikaya ihtiyaç duyuyor. Minik böcek, koza benzeri bir tutucuda sabitleniyor, ardından antenlerine çiçeksi bir koku veriliyor. Daha sonra verilen şekerli ödül sayesinde, sinek arısı uzun hortum benzeri ağzını (proboscis) çıkarıyor.

Birkaç denemeden sonra, sinek arısı yalnızca kokuyu duyduğunda bile refleks olarak hortumunu çıkarıyor Aç olduğunda ise öğrenme süreci daha da hızlanıyor. Fernández-Grandon, bu tür bir eğitimle sinek arılarının çok daha etkili tozlayıcılar hâline gelebileceğine ve bu sayede tarımda büyük fayda sağlayabileceğine inanıyor.

Arıların son yıllarda ciddi şekilde azalması sıkça haber konusu olurken, sinek arılarının önemi çoğu zaman göz ardı ediliyor. Fernández-Grandon, “Arılar kadar sevimli değiller,” diyor ve ekliyor: “Reklamları yapılmadı.” Ancak bu etkileyici böcekler hakkında daha fazla bilgi edinildikçe bu durum değişebilir.

Eğitilmeden bile sinek arıları, dünya çapındaki gıda ürünlerinin yaklaşık %75'ini tozlaştırıyor. Bu hizmetin yılda yaklaşık 300 milyar dolar değerinde olduğu tahmin ediliyor.

Üstelik arılara kıyasla birkaç avantajları da var. Exeter Üniversitesi’nden entomolog Will Hawkes şöyle diyor:

“Bazı açılardan daha faydalı olabilirler.”

Örneğin, kötü hava koşullarından etkilenmiyorlar ve arıların aksine binlerce kilometre göç ederek geniş alanlara polen taşıyabiliyorlar.

Dahası, larvaları ölü maddeleri ayrıştırıyor ve zararlı böcekleri yiyerek doğal bir pest kontrolü sağlıyor.