El Ayak Ağız Hastalığı Nedir?
El ayak ağız hastalığı (HFMD), genellikle Coxsackievirus A16 ve enterovirüs 71 gibi virüslerin neden olduğu, bulaşıcı bir enfeksiyondur. En sık 5 yaş altı çocuklarda görülse de, yetişkinlerde de nadiren enfeksiyon gelişebilir. Hastalık adını, karakteristik olarak el, ayak ve ağız çevresinde görülen döküntü ve yaralardan alır.
El Ayak Ağız Hastalığı Neden Olur?
Hastalığın temel nedeni, enterovirüs ailesine ait virüslerle enfekte olmaktır. Virüs, kişiden kişiye şu yollarla bulaşabilir:
-
Solunum yoluyla (hapşırık, öksürük)
-
Enfekte yüzeylere temas sonrası
-
Dışkı teması (özellikle bez değişimi sırasında)
-
Tükürük veya burun akıntısı yoluyla
Bağışıklık sistemi henüz tam gelişmemiş olan küçük çocuklar daha yüksek risk altındadır.
El Ayak Hastalığı Bulaşıcı mı?
Evet, el ayak ağız hastalığı oldukça bulaşıcıdır. Özellikle ilk birkaç gün bulaşıcılığı çok yüksektir. Hastalığın kuluçka döneminde bile (yaklaşık 3–6 gün), virüs bulaştırıcı olabilir. Kreş, okul gibi kalabalık ortamlarda hızla yayılabilir.
El Ayak Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler genellikle enfeksiyondan sonraki 3-6 gün içinde ortaya çıkar. En yaygın semptomlar şunlardır:
-
Yüksek olmayan ateş
-
Boğaz ağrısı
-
Ağız içinde aft benzeri yaralar
-
Avuç içi ve ayak tabanında döküntü veya kabarcıklar
-
Halsizlik, iştahsızlık
-
Bazen kalçalarda ve bacaklarda da döküntüler
Çocuklarda huzursuzluk, yemek yemede zorluk ve uyku bozuklukları sık görülür.
El Ayak Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?
Tanı genellikle fizik muayene ile konur. Doktor, döküntülerin tipi ve yayılımına, ağız içi lezyonlarına ve diğer klinik belirtilere bakarak tanıyı koyar. Nadiren virüsün tespiti için boğaz sürüntüsü, dışkı ya da kan testleri gerekebilir.
El Ayak Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bu hastalık için spesifik bir antiviral tedavi yoktur. Tedavi semptomlara yöneliktir:
-
Ağrı ve ateş kontrolü için parasetamol kullanılabilir.
-
Boğaz ağrısını hafifletmek için soğuk içecek ve yiyecekler önerilir.
-
data-end="2883" data-start="2850">Bol sıvı alımı çok önemlidir.
-
Ciltteki kaşıntı veya rahatsızlık için nemlendirici kremler kullanılabilir.
Hastalık genellikle 7–10 gün içinde kendiliğinden geçer. Ancak ateşin düşmemesi, çocuğun hiç sıvı alamaması veya nörolojik semptomlar (sersemlik, bilinç değişikliği) gelişirse mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.
El Ayak Hastalığından Korunmak İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
-
Elleri sık sık ve doğru şekilde yıkamak
-
Hasta bireylerle yakın temastan kaçınmak
-
Oyuncak ve yüzeyleri düzenli dezenfekte etmek
-
Bebek bezlerini hijyenik şekilde değiştirmek
-
Kreş ve okul gibi alanlarda hasta çocukların izolasyonu
Bu basit önlemler, hem çocuğunuzu korur hem de hastalığın yayılmasını engeller.
El Ayak Ağız Hastalığı ile İlgili Sık Sorulan Sorular
El ayak hastalığı nasıl bir hastalıktır?
Virüslerin neden olduğu, döküntü ve ağız yaralarıyla seyreden, bulaşıcı bir çocuk hastalığıdır.
El ayak ağız hastalığı kuluçka süresi nedir?
Genellikle 3 ila 6 gün arasında değişir.
El ayak hastalığı bulaşıcılık süresi nedir?
Belirtilerin başlamasından sonraki ilk 7 gün içinde bulaşıcılığı yüksektir, ancak virüs dışkıyla birkaç hafta daha atılabilir.
El ayak ağız hastalığının komplikasyonları nelerdir?
Nadir durumlarda menenjit, ensefalit veya tırnak dökülmesi gibi komplikasyonlar görülebilir.
El ayak hastalığı en hızlı nasıl geçer?
İyi hijyen, bol sıvı alımı, ateş ve ağrı kontrolü ile semptomlar hafifletilerek iyileşme süreci hızlandırılabilir.
El ayak hastalığı tehlikeli mi?
Genellikle hafif seyreder, ancak nadir de olsa ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
El ayak ağız hastalığı etkeni nedir?
En sık Coxsackie A16 virüsü ve enterovirüs 71 bu hastalığa yol açar.
Hamilelikte el ayak ağız hastalığı görülür mü?
Nadir de olsa hamile kadınlarda da görülebilir. Yüksek ateş veya viral enfeksiyonlar gebelikte risk oluşturabileceği için doktor kontrolü önemlidir.
El ayak ağız hastalığı için kimler risk altındadır?
5 yaş altı çocuklar, kreş ve okul gibi toplu alanlarda bulunan bireyler, bağışıklık sistemi zayıf olanlar risk altındadır.
El ayak ağız hastalığı, çocukluk çağının sık görülen ama genellikle hafif seyreden viral bir hastalığıdır. Hijyen kurallarına dikkat edilerek bulaşma riski azaltılabilir. Belirtiler başladığında çocukların dinlenmesi, sıvı alımının desteklenmesi ve gerekirse tıbbi yardım alınması önemlidir.
